نقش ديجيتال در زندگي امروز
در دنياي امروز استفاده از كلمه ديجيتال آنقدر عادي شده است كه گاها اين توهم بوجود مي آيد كه بدون آن زندگي ادامه پيدا نخواهد كرد.
نقش فن آوري در تمام زمينه هاي زندگي بشر با آنچنان سرعت باور نكردني در حال شكل گيري است كه تشخيص تعداد اختراعات، توليد و در عرضه در بازار بسيار سخت است.
در بعضي از اين حوزه ها، رشد فناوري در بازه زماني يك هفته اتفاق مي افتد از آن جمله ميتوان به حوزه تلفن همراه، سيستم هاي كامپيوتري (سخت افزار و نرم افزار ) پزشكي ،خودرو و ... نام برد
در صنعت چاپ نيز اين پيشرفت ها وجود دارد و هرروز شاهد ظهور روشها ، دستكاهها و مواد جديدي هستيم كه در بخش هاي مختلف كارايي دارند.
آگاهي داشتن از روش هاي مختلف چاپي ضرورتي انكار ناپذير است بصورتيكه كه اگر ندانيم كدام روش چاپي مورد نياز است و چه محدوديت هايي دارد و يا چگونه ميتوانيم طراحي كنيم و چه امكانات و هزينه هايي براي هر روش چاپي وجود دارد، نميتوانيم بهترين تصميم رو براي انتخاب بهترين روش بگيريم .
مفهوم چاپ و چاپ كردن را توضيح دهيد؟
كلمه چاپ را به زبان انگليسي پرينت مي گويند و پرينت در اصل به اثري گفته مي شود كه يك جسم در اثر فشار به روي سطحي باقي مي گذارد.طبق اين تعريف جاي پا روي خاك و يا اثر انگشت بر روي كاغذ يك اثر چاپي است.
چاپ كردن معادل فعل انگليسي تو پرينت به معني فشار دادن است و منظور از آن انتقال نوشته يا تصاوير به روي كاغذُ، پارچه و يا مواد ديگر است.در مقايسه با نوشتن و يا نقاشي كردن كه اطلاعات و تصاوير به تدريج روي سطح مورد نطر انتقال داده مي شود چاپ كردن در يك مرحله انجام مي شود و اطلاعات از پيش اماده شده به روي سطح انتقال مي يابد.به عبارت ديگر هدف از چاپ به لحاط تكنيكي كپي سازي تصاوير ، نقوش و مطالبي است كه از طريق فشار دادن مركب به روي سطح مورد نطر انجام مي گيرد.براي مثال:اگر انگشت شست خود را به مركب آغشته كنيم و به روي كاغذ فشار دهيم،اثري درست مانند برجستگي هاي روي پوست شست،به روي كاغذ منتقل ميشود.به اين نقش چاپ و به روشي كه طي آن اين اثر توليد شده است چاپ كردن مي گويند.
روش هاي چاپي به دو روش اصلي تقسيم بندي ميشوند:
الف - روش هاي چاپي تماسي : اين دسته بندي بر اساس نوع فرم مورد استفاده براي چاپ مي باشد.بدين معني كه اگر اطلاعات روي يك فرم ثابت(مانند پليت) باشد روش چاپي مورد استفاده از اين فرم ها چاپ تماسي نام دارد.به عبارت ديگر در روش چاپي تماسي فرم چاپ از نوع سخت افزاري است.چاپ افست ، چاپ سيلك اسكرين ، چاپ گود ، چاپ برجسته از روش هاي چاپ تماسي مي باشد.
ب - روش هاي چاپي غيرتماسي : چاپ هاي غير تماسي به روش چاپي اي مي گويند كه فرم مورد استفاده در آن ها به صورت ثابت و سخت افزاري تيست ( مانند دستگاه هاي چاپ ديجيتال و چاپ گرهاي روميزي و ... ) .در اين روش فرم حامل اطلاعاتبه صورت علايم ديجيتالي به دستگاه چاپ انتقال داده مي شود.ولي از اين اطلاعات ديجيتالي جهت توليد يك پليت ثابت و هميشگي استفاده نمي شود.چاپ دجيتال و همچنين چاپ جوهر افشان نمونه هاي از چاپ غيرتماسي هستند.
چاپ ديجيتال به چه چاپي گفته مي شود ؟
هر چاپي كه از عمل رستر كردن براي توليد حامل تصوير ( پليت) يا انتقال مستقيم روي سطح چاپ شونده از سند ديجيتال استفاده نمايد چاپ ديجيتال نام دارد.
چاپ ديجيتال به معني فرستادن مستقيم طرح از كامپپوتر به چاپگر بدون داشتن واسط يا حمل كننده طرح ( زينك يا پليت در چاپ افست ) مي باشد.
فرآيند چاپ ديجيتال به چه صورت انجام مي شود؟
اين فرايند به اينصورت انجام ميشود كه طرح مورد نطر بوسيله نرم افزار هاي طراحي رستري (فتوشاپ ) يا وكتوري و خطي (ايليستريتور ، كورل ، اتوكد ) طراحي مي شوند و پس از انجام تنطيماتي كه مربوط به اندازه و گراماژه كاغذ و يكرو و دورو بودن كار ميشوند ، كار براي پرينت گرفتن به دستگاه چاپ ديجيتال فرستاده ميشود و عمليات چاپ بدرستي انجام ميشود.
انواع چاپ ديجيتال بر اساس ابعاد سطح چاپي
انواع چاپ ديجيتال را ميتوان از نقطه نظر ابعاد سطح چاپ شونده به سه دسته تقسيم نمود:
چاپ ديجيتال فرمت متوسط (medium format) :
حداكثر ابعاد كارهاي چاپي A3+ يعني ۳۳*۴۸ سانتي متر خواهد بود. چاپ ديجيتال در اين ابعاد، به شيوههاي ليزري (تونري)، جوهرافشان و نوري قابل انجام است كه بخش عمدهاي از سفارشات چاپي ديجيتال مانند چاپ فوري كارت ويزيت، چاپ فوري بروشور، چاپ فوري كاتالوگ، چاپ فوري لفافهاي بسته بندي، چاپ فوري ليبل، عكس، چاپ روي سطوح مختلف و غيره را در برمي گيرد
چاپ ديجيتال فرمت بزرگ : (Large Format)
ابعاد چاپ در اين دسته از A3+ تا عرض ۱۵۰ سانتي متر را شامل مي شود كه مانند چاپهاي فرمت متوسط، به شيوههاي ديجيتال ليزري (تونري)، جوهرافشان يا نوري انجام مي شود. مورد كاربرد اين دسته در سفارشاتي مانند پوستر است كه تا عرض ۱۵۰ سانتيمتر و اغلب براي مصارف فضاي داخلي (Indoor) به كار مي رود.
چاپ ديجيتال فرمت عريض : (wide format)
ابعاد چاپ در اين گروه از عرض ۱۵۰ سانتيمتر تا عرض ۵۰۰ سانتيمتر را شامل مي شود كه به دليل بزرگ بودن ابعاد، اين سفارشات بيشتر براي مصارف فضاي باز (outdoor) مورد استفاده قرار مي گيرد. همچنين موارد چاپي اين دسته در برابر عوامل محيطي مانند نور خورشيد و آب مقاوم هستند.
تبليغات براي جذب مخاطب از روش ها و قابليت هاي مختلف چاپ ديجيتال مانند چاپ اطلاعات متغير ،شخصي سازي ، تيراژهاي كم،ابعاد خاص،چاپ روي متريال هاي مختلف و استفاده فراوان ميبرد كه از اين ميان مي توان به چاپ روي هداياي تبليغاتي متنوع مانند لوازم التحرير،خودكار،،طروف متنوع ،ساعت و ... اشاره كرد
روش انجام عمل چاپ در چاپ ديجيتال به چه صورت است ؟
در چاپ ديجيتال مراحل اصلي عمل چاپ 5 مرحله مي باشد:
مرحله ۱: طرح گرافيكي پس از ريپ Rip) ) تبديل به( bitmap) شده است.
صفر و يك يعني جاهايي كه بايد رنگ داشته باشد از جاهاي ديگرمتمايز شده است . اين كار توسط ليزر و با استفاده از بار الكتريكي مثبت بر روي درام اصلي ايجاد ميشود.
پس بخش هايي از درام (استوانه مركزي ) داراي بار الكتريكي مثبت است.
مرحله ۲ : تغذيه مواد رنگي (تونر ) داراي بار الكتريكي منفي هستند. همانطوري كه ميدانيد دو بار غير همنام ديگر را جذب ميكنند بنابراين بر روي درام بخش هايي كه بار مثبت داشت، مواد رنگي را به خود جذب ميكند.
مرحله ۳ : براي اينكه بتوانيم مواد رنگي را از درام جدا كنيم بايد در زير چاپ شوند (كاغذ ) بار الكتريكي مثبت قويتر ( corona) توليد ميشود.با اين كار مواد رنگي از درام جدا و به كاغذ منتقل مي يابند.
مرحله ۴ : مواد رنگي قرار گرفته روي كاغذ هنوز ثبات ندارند و در اثر برخورد با مانع از كاغذ جدا خواهند شد .براي ثبات آنها ، كاغذ از محفطه حرارت و فشار عبور داده مي شوند تا مواد رنگي در اثر حرارت ذوب شده و موارد بافت كاغذ شوند.
مرحله ۵ : در مرحله انتهايي براي پاكسازي درام اصلي از مواد رنگي و با بارهاي الكتريكي باقي مانده برروي آن توسط وكيوم و لامپ هاي مخصوص عمل دشارژ (disarcharge) انجام ميشود.
كاغذ در چاپ ديجيتال
پيشرفت هاي به وجود آمده در چاپ ديجيتال، استفاده از هر نوع كاغذ را كه در روش چاپ افست نيز استفاده مي شود براي چاپ ديجيتال فراهم كرده است .
در چاپ ديجيتال از تونر بجاي مركب استفاده ميشود كه در حقيقت تصوير سازي بر روي كاغذ ، با حرارت دادن و فيوز كردن پودر برروي كاغذ انجام مي يابد.استفاده از كاغذ گلاسه در روش الكتروگرافي مي تواند مشكلاتي را ايجاد كند كه ناشي از عملكرد پوشش كاغذ به عنوان يك عايق است.
درجه رطوبت كاغذ در چاپ ديجيتال يكي از موارد حياتي است . كاغذ هاي محصوص براي اين روش عرضه ميشود كه از نوع كاغذهاي پلاستيك است ولي از نطر طاهر شبيه به كاغذ گلاسه است، بدون آنكه مشكلاست ناشي از مصرف كاغذ گلاسه را در چاپ ايجاد كند.
قيمت اين نوع كاغذ نسبت به نوع مشابه آن كه در روش چاپ افست مصرف ميشود،گران تر است
.
تفاوت چاپ ديجيتال با ديگر روش هاي چاپي مانند چاپ افست و چاپ فلكسو و چاپ گراور در چيست ؟
چاپ ديجيتال بطور اساسي با ديگر روش هاي چاپ متفاوت است .اين تفاوت زماني آغاز مي شود كه حامل يا واسطه چاپي در اين شيوه حذف شده و تشكيل تصوير براي هر نوبت چاپ، مستقل از نوبت قبلي و بعدي خود انجام مي شود.حذف واسطه هاي چاپي علاوي بر كاهش هزينه و زمان آماده سازي، مفهوم و قابليت هاي جديدي براي چاپ ديجيتال ايجاد مي كند كه بطور عمده در روش هاي ديگر موجود نيست.
در چاپ هاي پر تيراژ و صنعتي - چاپ عرفي (Conventional)- حامل چاپ توليد مي شود و كپي هاي متعدد و بسياري از آن نمونه، درست مشابه يكديگر چاپ مي شود در نتيجه براي ايجاد تصاوير متفاوت با تغييرات به حامل هاي چاپي جديدي نياز است ولي در شيوه هاي ديجيتال همانطور كه گفته شد پس از ايجاد يك تصوير و چاپ آن براي كپي كردن نمونه بعدي ، تمام كار دوباره به چاپ مي رسد.بنابراين ايجاد هر تغيير با اصلاحي در كپي جديد امكانپذير است.از اين تفاوت قابليت هايي براي چاپ زاده مي شوند كه با ديدگاه چاپ هاي عرفي و پرتيراژ متفاوت است و مي تواند جبران كننده و مكمل اين روشها باشد.
همين موضوع باعث مي شود كه امروزه توليد كنندگان ماشين الات چاپ هاي پرتيراز مانند افست و چاپ هاي بسته بندي از قابليت ها و انعطاف پذيري شيوه ديجيتال براي تكميل امكانات ماشين آلات خود استفاده كنند و دستگاه هاي تركيبي مجهز به يونيت هاي ديجيتال ف عرصه چاپ امروزي را به خود اختصاص دهند.
از قابليت هاي ويژه چاپ ديجيتال مي توان به موارد زير اشاره كرد :
چاپ اطلاعات متغير (Variable Data Printing )
چاپ اطلاعات متغير از بزرگترين امكاناتي است كه يك جريان كاملا ديجيتال مي تواند در اختيار مخاطبانش قرار دهد.با اين روش ميتوان هر پيغامي را بصورت خصوصي و شخصي به چاپ رساند.
زماني كه هر صفحه وارد مرحله چاپ مي شود،يكه كامپيوتر به چاپ گر مي گويد چگونه از اطلاعاتي كه به صورت بيت وارد چاپ گر شده است خروجي بگيرد.نه كامپيوتر و نه دستگاه چاپ به اينكه بيت ها شبيه يكديگر هستند يا خير اهميت نمي دهند. در نتيجه به وسيله يك پايگاه اطلاعات ( (Date Base ميتوان در هر برگ چاپ مجتويات متني و حتي تصويري متفاوت از هر برگ ديگر به چاپ رساند.به گفته پرفسور فرانك رومانو استاد انيستيتوي تكنولوژي روچستر: (چاپ ديجيتال خدمات جنبي مي اورد. خدمات جديدي نظير پايگاه داده رساني، ارسال اطلاعات شخصي سازي شده، اجزايي داراي ارزش هاي افزوده هستند و به همين دليل كه روند رشد فرآينده هاي سنتي كند شده و به عكس چاپ ديجيتال رو به پيشرفت است)
سفارشي ساختن (Customization)
چاپ ديجيتال اين امكان را ايجاد مي كند كه سفارش چاپ مشتري درست بر اساس نيازها و علايق وي توليد شود. اين بدين معناست كه به عنوان مثال شما مي توانيد كتابي را براي فردي طبق سليقه و با نام و مشخصات وي در صفحه تقديم، توليد كرده و به او اهدا كنيد.
مدت زمان آمادهسازي كوتاه (Short Startup)
از آنجا كه هيچ تصوير فيزيكي تا بعد از خروج هر صفحه از دستگاه چاپ وجود ندارد، نياز به آمادهسازي نيز وجود نخواهد داشت. به عبارت ديگر آمادهسازي در دستگاه ديجيتال زماني اتفاق مي افتد كه كامپيوتر يك فايل را براي كپي ارسال مي كند زيرا تنها در آن زمان مشخص خواهد شد كه دستگاه خروجي، هر پيكسل فايل را در كجايي سطح چاپي به چاپ خواهد رساند. باقي مراحل به قدم قبلي يعني آمادهسازي فايل و تنظيمات انجام شده روي آن بستگي خواهد داشت.
كاربري آسان ماشينهاي چاپ
در حالي كه براي كار با ماشين افست نياز به يك اپراتور با تجربه و ماهر است تا بتوانيم كاري با كيفيت به چاپ برسانيم، پاي ماشين چاپ ديجيتال، نقش اپراتور چندان تاثيرگذار به نظر نمي رسد. اينكه تصويري را كمي پررنگتر يا كمرنگتر چاپ كنيم، ورقهاي چاپ شده قبلي را با بعدي ها مقايسه كنيم، در روش ديجيتال هيچ كدام بر روي ماشين چاپ انجام نمي شود. بلكه همه اين ملاحظات بايد در مرحله پيش از چاپ ديجيتال كه همان آمادهسازي فايل است انجام پذيرد. البته اين موضوع چاپ ديجيتال را از تجربه بي نياز نميسازد ولي نكته محسوس در اين ميان آن است كه تكنولوژي چاپ ديجيتال، چاپ را از حالت بسيار تخصصي خارج ساخته و مشتري نهايي كار چاپي را بيشتر در امور چاپ دخيل ساخته و به چهره چاپ عموميت بخشيده است.
چاپ ديجيتال و به ويژه روش جوهر افشان تنها شيوه اي است كه قابليت چاپ در ابعاد بسيار عريض با كيفيت هاي بالا براي مخاطب ايجاد ميكند.
گستردگي و تنوع در ابعاد و سطوح چاپي در چاپ ديجيتال :
چاپ ديجيتال و به ويژه روش جوهرافشان تنها شيوهاي است كه قابليت چاپ در ابعاد بسيار عريض با كيفيتهاي بالا براي مخاطب ايجاد مي كند. تنوع و گستردگي ابعاد چاپي به اين شيوه از قابليت چاپ ليبلهاي كوچك در صنعت بستهبندي تا انواع متنوع كتاب و بروشور در اندازههاي مختلف همچنين اعلانهاي عريض تبليغاتي فضاي باز را شامل مي شود. از نقطهنظر جنس سطح چاپي نيز اين شيوه مجموعه وسيعي از انواع كاغذها، به صورت رول و ورق در گرماژهاي مختلف، انواع فلكسي، بنر، پارچه و … را براي چاپ به شيوههاي گوناگون ديجيتال پديد مي آورند.
در واقع هيچ شكل ديگري از چاپ تا اين حد انعطافپذير و قابل تغيير نيست. بخشي از انعطافپذيري چاپ ديجيتال ناشي از اين واقعيت است كه مي تواند با دستگاههاي مختلف موجود در بازار خروجي داشته باشد. سفارشدهنده محصول چاپي مي تواند از شيوه چاپ ليزري براي شخصي سازي كارتها و بروشورهايش استفاده مي كند. در همان حال مخاطبي ديگر، براي توليد اعلان چند متري مي تواند شيوه جوهرافشان را برگزيند. به دليل اين تنوع لازم است براي به كارگيري روشهاي مناسب هر سفارش، تفاوتهاي ميان اين شيوهها و نقاط ضعف و قوت هر كدام را شناخت و از قابليتهاي آنها در راستاي اجراي طرحهاي مختلف استفاده جست.
از نقطهنظري ديگر چاپكاراني كه سعي مي كنند راهكارهاي ديجيتال را به كار بندند از مزيت صرفهجويي در هزينهها برخوردار مي شوند. علاوه بر آن طيف وسيعي از محصولات چاپي را نيز مي توان با انتخابهاي عديده همراه ساخت.
همچنين چاپ ديجيتال اين امكان را فراهم مي آورد تا فقط آنچه را كه لازم است به چاپ برساند و بدين طريق از صرف هزينههاي اضافي جلوگيري كند.
انواع روشهاي چاپ ديجيتال
شيوههاي چاپي كه از تكنولوژي ديجيتال بهره مي برند بسيار متنوع و در صنايع مختلف گسترده است. اما به طور كلي انواع روشهاي چاپ ديجيتال بر اساس نوع و تكنولوژي ديجيتال مورد استفاده در آنها، به گروههاي اصلي زير تقسيم مي شوند:
روش جوهرافشان ( چاپ جوهر افشان)
در مجموعه روشهاي چاپ ديجيتال، شيوه جوهرافشان آشناترين و با كيفيتترين اين شيوهها به شمار مي رود. ماشينآلات اين شيوه از تنوع بالايي برخوردار بوده و از انواع پرينترهاي روميزي تا ابعاد عريض ۵ متر را شامل مي شوند. نحوه كار سيستم جوهرافشان به اين صورت است كه اطلاعات ديجيتال را توسط مركبهاي مايع به طور مستقيم روي كاغذ مي نشاند. از آنجا كه در اين تكنولوژي نيازي به محمل مياني براي انتقال تصاوير نيست و مركب بطور مستقيم توسط يك هد روي سطح چاپي انتقال مي يابد، اين روش به عنوان اصيلترين روش چاپ ديجيتال- تكنولوژي ديجيتال تا آخرين مرحله قبل از انتقال مركب روي سطح، به كار گرفته شده است- محسوب مي شود. نازل رنگپاش اين دستگاه به طور كامل ديجيتالي عمل كرده و تنها از دو فرمان بپاش و نپاش پيروي مي كند در نتيجه عوامل تاثيرگذار روي كيفيت چاپي به حداقل خود يعني، نوع و جنس كاغذ همچنين شرايط اقليمي موجود كاهش مي يابد. به همين جهت است كه خروجي چاپ به روش جوهرافشان بيشتر از ساير شيوههاي چاپي كه عوامل مختلفي روي كيفيت چاپ آنها تاثيرگذار است -مانند محمل چاپي، تعادل آب و مركب و …- قابل كنترل و نزديك به استانداردهاي مد نظر است.از آنجا كه سرعت چاپ در اين شيوه پايين است، امكان به كارگيري اين شيوه در تيراژهاي بالا موجود نيست با اين حال توليدكنندگان دستگاههاي ديجيتال آينده درخشاني را براي روش جوهرافشان پيشبيني مي كنند. مهمترين فنآوريهاي چاپ ديجيتال جوهرافشان، سيستمهاي پيوسته (Continues tone) و سيستمهاي جوهرافشان با پاشش مركب بر اساس تقاضا (Drop on Demand) است.
روش الكتروفتوگرافي
در اين شيوه از دو نوع مركب جامد پودري (تونر) يا مايع (شيوه ديجيتال مركبي) استفاده مي شود.
۱-روش تونري
اساس اين شيوه از طريق باردار كردن درام چرخاني توسط شعاع نور ليزر، تشكيل تصوير به وسيله مركبهاي پودري با نام تونر كه قابليت باردار شدن دارند و ذوب شدن اين تونرها روي سطح كاغذ، شكل مي گيرد. اين مراحل را مي تواند در ۵ بخش تصويرنگاري، مركبزني، انتقال تونر، تثبيت تونر و پاكسازي درام، خلاصه كرد. سيستمهاي تونري قادرند با سرعتي بالاتر از سيستمهاي جوهرافشان، تصاويري را كه از ذوب شدن پودر رنگ روي كاغذ به وجود مي آيند ايجاد كنند. اگر چه اين روش به اندازه روش جوهرافشان ديجيتالي نشده است و واسطههاي متعدد آنالوگ بين مخزن رنگ و سطوح چاپي وجود دارد ولي به واسطه سرعت بالا، مصارف صنعتي پيدا كرده و از كارآمدترين سيستمهاي چاپ ديجيتال به ويژه در ابعاد متوسط (Medium Format) به شمار مي آيد. اين دستگاهها درتركيب با يك اسكنر به عنوان دستگاههاي كپي يا ليزري براي عموم شناخته شدهاند.
۲- روش ديجيتال مركبي
اين شيوه كه به جاي پودر رنگ (تونر) از مركبهاي رنگي استفاده مي كند، براي كارهاي پرتيراژ كاربرد مناسبي دارد. خروجي اين دستگاهها داراي كيفيت بسيار بالايي است ولي پيچيدگي تكنولوژي در اين نوع دستگاهها باعث شده است كه از گستردگي سيستمهاي تونري برخوردار نباشند. اين تكنولوژي سالها، تنها در اختيار كمپاني Indigo قرار داشت پس از آن فعاليتهاي بسياري براي گسترش آن صورت گرفت ولي محدوديت اصلي اين دستگاهها قيمت بالاي آن و همچنين ابعاد كار چاپي است كه از SRA3 بالاتر نرفته است از ديگر مزاياي منحصر به فرد اين پرنيترها مي توان به امكان استفاده از رنگهاي اسپات (Spot) به صورت كانالهاي رنگي مجزا و يا چاپ ۶ رنگ HI-FI اشاره كرد.
روش ديجيتال نوري يا پرتوي
از ديگر شيوههاي پركاربرد چاپ ديجيتال، چاپ نوري است. در اين روش تصوير مورد نظر را از طريق تابش شعاعهاي نوري روي كاغذهاي ويژه و حساس به نور – مشابه كاغذ عكاسي- ايجاد كرده و پس از مرحله ظهور ، تثبيت مي نمايند. دستگاههاي اين شيوه كه به Photo Lab معروفند در لابراتورهاي عكاسي كاربرد فراوان داشته و از كيفيت چاپي بسيار بالايي برخوردارند.در اين شيوه سرمايهگذاري اوليه -شامل هزينه دستگاه، بالا بوده ولي هزينه چاپ به نسبت كيفيت بسيارخوب آن مناسب است. هم اكنون دستگاههاي نوري با كيفيتي در ابعاد بسيار بزرگ ورقي ۱۵۰*۱۵۰ سانتيمتر و نيز رول به عرض ۹۰ سانتيمتر توليد شده است. از مشكلات اصلي اين دستگاهها دو مرحلهاي بودن چاپ و ظهور است كه در دستگاههاي امروزي به صورت اتوماتيك در داخل دستگاه انجام مي شود. داروهاي ظهور نيز هماند شيوههاي چاپ عكس بسته به ميزان مصرف بايستي هر چند يكبار تعويض شود.
روش چاپ (Direct Imaging)
به ماشينهايي اطلاق مي شود كه محمل چاپي در درون آنها ايجاد شده و از جانب شركتهاي پرستك و هايدلبرگ به آنها نام DI نهاده شده است. اين ماشينها در واقع چاپگرهاي افستي هستند كه سيستم تهيه پليت در دل آنها جاسازي شده است. سيستم تهيه پليت در اين چاپگرها درست مشابه تهيه پليت در پيش از چاپ افست به روش ديجيتال (كامپيوتر به پليت) است. كليه عمليات چاپ در اين دستگاهها به صورت اتوماتيك انجام شده و تنها از طريق كامپيوتر راهبري مي شود اطلاعات ورودي به چاپگر به صورت فايل كامپيوتري است. به دليل وجود همين واسطه تصويري، استفاده از اين روش براي چاپهايي با تيراژ كم مقرون به صرفه نبوده و براي چاپ تك برگ- برخلاف ساير روشهاي چاپ ديجيتال- كاملا غيراقتصادي است. در اين شيوه همچون روشهاي قبلي نمي توان از قابليتهاي منحصر به فرد چاپ ديجيتال مانند چاپ اطلاعات متغير استفاده كرد – محمل چاپي ثابتي مانند پليت براي كل سفارش وجود دارد- در عين حال امكان استفاده از كاغذهاي چاپ به روش افست وجود دارد.
روش حرارتي (Thermal)
در اين شيوه كه از كاغذ حساس به حرارت استفاده مي شود، حرارت ناشي از ليزر و يا ماتريسهاي حرارتي با ايجاد فعل و انفعالات شيميايي بر روي سطح كاغذ حساس، ايجاد رنگ و تصوير مي كند. استفاده از اين شيوه در دستگاههاي كوچك تك رنگ مرسوم است كه متداولترين آنها دستگاههايي فكس مي باشند. گفتني است استفاده عمومي از روش حرارتي به دليل جايگزيني روشهاي نوين روز به روز رو به كاهش است.
روش تصعيد رنگ (Dye-Sublimation)
اين شيوه كه از كيفيت و سرعت مناسبي برخوردار است از درون چاپ حرارتي زاده شده است. در اين دستگاهها مواد رنگي بر روي سلفونهايي قرار دارد كه پرتوهاي گوناگون مانند ليزر و يا ماتريسهاي حرارتي، رنگ را از روي نوارهاي سلفون بخار كرده و بر روي كاغذ ثبت مي كند. كيفيت چاپي مطلوب اين شيوه، استفاده از آن را در لابراتوارهاي عكاسي به منظور چاپ عكس متداول كرده است. ابعاد چاپي به طور معمول كوچك است و اگر چه قيمتهاي اوليه اين دستگاهها بالا نيست ولي هزينه تمام شده اين روش چاپ به دليل مواد مصرفي- سلفونهاي رنگي گران قيمت- بالا است. در اين روش امكان چاپ روي كاغذهاي متنوع وجود داشته و در گذشته از آن براي چاپ پوسترهاي تبليغاتي فضاي باز، در تيراژ و ابعاد متوسط استفاده بسياري شده است.
ماركرهاي ليزري
از شيوههاي چاپ ديجيتال كه بيشترين كاربرد را در صنايع توليدي محصولات مختلف دارد، دستگاههاي ماركر ليزري است. اين دستگاهها به دليل استفاده كاربردي كه براي درج اطلاعات روي خط توليد محصولات، روزبهروز كاربرد بيشتر در صنايع مي يابند. در ماركرهاي ليزري اشعه ليزر با سوزاندن و حرارت، تصوير را بر روي سطح مورد نظر ايجاد مي كند. اين دستگاهها از سرعت بالايي برخوردار بوده و هزينه سرمايهگذاري اوليه بالايي را طلب مي كنند.
صحافي در حال حاضر جزء لاينفك فرايند چاپ شده است. و برش و خط تا نيز جزء جدا ناپذير فرايند صحافي هستند. برش تقريبا در تمام كارهاي چاپي انجام مي گيرد. كارهايي مانند كارت ويزيت، بروشور و …. تماما نيازمند برش و آماده سازي هستند. خط تا باعث جلوه بيشتر كارها و سهولت در تا كردن در صفحات تا شدني به خصوص در كارهاي سلفون شده يا لمينت شده و همچنين باعث افزايش عمر كارمي گردد.خط تا در روند بسته بندي و نگهداري نيز باعث كاهش حجم اين فرايند مي شود. چيزي كه مهم تر از ماهيت خود برش و خط تا جلوه مي كند، كنار هم بودن اين امكانات در يك مجموعه است كه زمان آماده سازي را تا حد چشم گيري كاهش مي دهد.
از شيوه هاي چاپ ديجيتال كه بيشترين كاربرد را در صنايع توليدي محصولات مختلف دارد ،دستگاه هاي ماركر ليزري است. اين دستكا ها به دليل استفاده كاربردي كه براي درج اطلاعات روي خط توليد محصولات دارد ، روز به روز كاربرد بيشتري پيدا ميككند
سلفون(لمينت) در چاپ ديجيتال
تعريف: پوشش نازك و اغلب پلاستيكي كه روي جلد كتاب و مجله برخي از پوسترها و مانند آن مي كشند تاهم زيبايي آن بيشتر شود و هم ضربه هاي ناخن و مانند آن كم تر بر روي جلد خش ايجاد كند
كاربردهاي چاپ ديجيتال
چاپ ديجيتال در مسيري كه به سمت آينده طي ميكند وارد حوزههاي متنوعي از صنايع گوناگون شده است. در ادامه ميخواهيم از كاربردهاي شيوههاي مختلف چاپ ديجيتال در زمينههاي مختلف بگوييم:
كاربرد در مراحل پيش از چاپ ساير روشهاي چاپي و گردش كاريهاي ديجيتال: تكنولوژيهاي ديجيتال علاوه بر شيوههاي چاپي به اين طريق، روندها و گردش كاري ساير روشهاي چاپ را نيز تحت تاثير خود قرار داد. هماكنون مراحل پيش از چاپ روش افست و چاپ فلكسو و گراور و حتي ديگر روشهاي چاپي از انجام مراحل و روشها به صورت دستي و آنالوگ به طور كامل به سمت روندهاي ديجيتالي حركت كردهاند.
به طوري كه تمامي مراحل توليد پليت و كليشه به صورت ديجيتال به انجام ميرسد. حركت تكنولوژيهاي متنوع چاپ به سمت ديجيتالي شدن، گردش كاريهاي ديجيتال را براي كنترل و نظارت بر كل روند پيش از چاپ، چاپ و پس از چاپ ايجاد كرده است.
كاربرد چاپ ديجيتال در صنعت نساجي: دستگاههاي چاپ پارچه با تكنيك جوهرافشان و در رنگهاي بسيار متنوع علاوه بر روشهاي ديجيتال كليشهسازي در اين صنعت، از روندهاي رو به رشد در چاپ پارچه محسوب ميشوند.
كاربرد چاپ ديجيتال در دكوراسيون داخلي: چاپ تابلوهاي نقاشي و عكس، به روش جوهرافشان روي سطوح سخت مانند MDF، چوب و ... همچنين روي سطوح قابل انعطاف مانند انواع بوم و كاغذ، كاربرد بسياري در حوزه دكوراسيون داخلي امروزي پيدا كرده است. علاوه بر آن استفاده از كاغذ ديواريهايي كه به روش ديجيتال و به دلخواه سفارشدهنده با تصاوير درخواستي (Customize)چاپ شده – تصور كنيد اتاق كودكان را با عكسهاي چاپ شده از پرتره خودشان كاغذديواري كنيد-از ديگر كاربردهاي اين شيوه در كسب و كار دكوراسيون داخلي به شمار ميروند.
كاربرد چاپ ديجيتال وسيع در تبليغات: يكي از مشتريان ثابت شيوههاي مختلف چاپ ديجيتال، كسب و كار تبليغات است. صنعت تبليغات براي جذب مخاطب از روشها و قابليتهاي مختلف چاپ ديجيتال مانند چاپ اطلاعات متغير، شخصيسازي، تيراژهاي كم،ابعاد خاص، چاپ روي متريالهاي متنوع و ... استفاده فراوان ميبرد كه از اين ميان ميتوان به چاپ روي هداياي تبليغاتي متنوع مانند لوازمالتحرير، خودكار، ظروف متنوع، ساعت و ... اشاره كرد.
كاربرد چاپ ديجيتال در توليد كارتهاي اعتباري و شناسايي: يكي از حوزههاي مهم كاربرد چاپ ديجيتال در مرحله شخصيسازي كارتهاي اعتباري بانكي است. بدنه اين كارتها به روش انبوه و در تيراژهاي بالا با ساير روشهاي چاپي توليد شده و مرحله كدگذاري و شخصيسازي آنها به طور كامل از طريق دستگاههاي ديجيتال ويژه اين سفارشات با سرعتهاي بالا انجام ميشود. چاپ كارتهاي شناسايي در تيراژهاي كم نيز براي مصارفي نظير كارتهاي شناسايي ادارات و موسسات مختلف، از طريق پرينترهاي ديجيتالي روميزي در مدت زمان بسيار كوتاهي انجام ميگيرد.
كاربرد چاپ ديجيتال در معماري: بسياري از متريالهاي به كار رفته در نما،كف و ساير قسمتهاي يك ساختمان يا به طور مستقيم داراي نوعي چاپ است و يا حاوي روكشي است كه چاپ روي آن صورت گرفته است. در اين ميان بسياري از اين سطوح به شيوه چاپ ديجيتال به چاپ ميرسند.
كاربرد چاپ ديجيتال در چاپ عكس با كيفيتهاي بالا و در ابعاد نامحدود: در دوراني نه چندان دور چاپ عكس به شيوه آنالوگ و پس از عكاسي آنالوگ انجام ميشد. علاوه بر تغيير و تحولاتي كه با وارد شدن تكنولوژيهاي ديجيتال در عرصه توليد دوربينهاي عكاسي رخ داد شيوههاي چاپ عكس نيز به همراه آن متحول شد. چاپگرهاي جوهرافشان و نوري ديجيتال ميتوانند روي انواع كاغذ، عكس را در چند دقيقه با كيفيتي بالا چاپ كنند. همچنين با روي كار آمدن چاپگرهاي فرمت عريض جوهرافشان اين امكان براي عكاسان پديد آمد تا بتوانند عكسهاي خود را در ابعادي بسيار بزرگ به چاپ برسانند و به اين ترتيب كاربري عكسهاي خود را گسترش بخشند.
كاربرد چاپ ديجيتال در صنايع بستهبندي: يكي از بازارهاي هدف چاپ ديجيتال در آينده يا صنايع بستهبندي و چاپ روي ليبل و لفافهاي مختلف است.
با اينكه چاپ ديجيتال، جانشيني براي روشهاي معمول چاپ بستهبندي محسوب نميشود، ولي اين فنآوري، براي بستهبندي انعطافپذير كاربرد خود را دارد. هزينه پايين و توليد آنلاين بستهبندي انعطافپذير،دو هدف مورد توجه بخشهاي تحقيق وتوسعه شركتهاي توليدكننده تجهيزات چاپ ديجيتال است. علاوه بر اين، كسب رضايت مشتريهايي كه سفارشات كم تيراژ دارند از ديگر موضوعات مورد توجه در اين عرصه است.
چاپ ديجيتال در اين عرصه از خصوصيات مثبتي نظير كوتاه بودن زمان آمادهسازي براي چاپ توليد مقرون به صرفهتر و بي نياز از پليت برخوردار است ولي از آنجايي كه چاپ روي بستههاي انعطافپذير نسبت به چاپ روي بستههاي معمولي كار پيچيدهتري به حساب ميآيد استفاده از چاپ ديجيتال در اين زمينه هنوز متداول و معمول نشده است.
براي مشترياني كه به دنبال چاپ ديجيتال كم تيراژ هستند، مواردي از قبيل چاپ اطلاعات متغير،توليد نمونه چاپي براي محك زدن بازار، الزامات امنيتي براي جلوگيري از تقلب و كپيكاري در بستهبندي و رساندن سريع محصول به بازار از امتيازات اين شيوهها است.
كاربرد در چاپ باركد و كدزني: از نمونههاي بسيار پركاربرد روش جوهرافشان در صنايع توليدي، به صورت دستگاههاي كدزن براي مصارفي نظير درج تاريخ توليد و انقضاء محصول، شمارهزني و ساير علامات و اطلاعاتي است كه نياز است روي محصولات متنوع درج شود. به اين منظور دستگاههاي كدزن به صورت inline روي خط توليد محصولات متنوع نصب ميشوند.
كاربرد چاپ ديجيتال در صنعت نشر و چاپ كتاب: موضوع چاپ كتاب بر اساس تقاضا (Book on Demand) چند سالي است كه در حوزه نشر خودنمايي ميكند.
اما در واقع اين قابليت كه بتوانيم كتاب مورد نظرمان را حتي در يك نسخه و در كمترين زمان ممكن به چاپ برسانيم از قابليتهاي چاپگرهاي ليزري است كه به طور پيوسته مرحله چاپ و صحافي را در درون خود انجام ميدهند.
با تمام اين تفاصيل و كاربردهاي گسترده چاپ ديجيتال، اين شيوه هنوز نوپاست و راه زيادي براي طي كردن پيش رو دارد. از چالشهاي مهم اين شيوه در مسير رشد و صنعتي شدن، موضوع هزينهها و قيمت تمام شده بالاي چاپ ديجيتال در برابر چاپهاي پرتيراژ است كه تمركز سازندگان ماشينآلات ديجيتال را به خود معطوف كرده است.
يكي از بازارهاي هدف چاپ ديجيتال در آينده صنايع بسته بندي و چاپ روي ليبل و لفاف هاي مختلف است.با اينكه چاپ ديجيتال،جانشيني براي روش هاي معمول چاپ بسته بندي محصوب نمي شود، ولي اين فناوري،براي بسته بندي انعطاف پذير كاربرد خود را دارد
كاربرد دستگاه هاي چاپ ديجيتال
با ورود اين دستگا ه ها به بازار تجاري، انقلابي در صنعت چاپ اتفاق افتاد و مشتريان توانستند بدون محدوديت و با سرعت بالا پروژه هاي چاپي را حتي براي يك نسخه سفارش دهند.
در فاز هاي بعدي اين پيشرفتها براي از بين بردن محدوديت اندازه ، مواد چاپ شونده و مركب هاي خاص و همچنين انجام عمليات تكميلي بصورت آنلاين انجام پذيرفت.
هم اكنون طيف بسيار زيادي از انواع دستگاه هاي چاپ ديجيتال براي مصارف بسيار متنوعي طراحي و در بازار يافت ميشود.
از چاپ برروي dvd گرفته تا فيش غذا در يك غذاخوري با فروشگاه، توليد كارت هاي شناسايي، درج تاريخ برروي محصول توليد شده و صدها مورد ديگر.
در اين ميان نوع ويژه اي از روش چاپ وجود دارد كه به دليل عموميت داشتن آن در اينجا بصورت اختصار توضيح داده مي شود.
جوهر افشان پيزو الكتريك
چاپگرهاي جوهر افشان از جمله مواردي هستند كه بسيار مورد توجه صنعت و تجارت قرار دارند.
بعد از عمل Rip، صفرو يك سيگنال فشار و عدم فشار برروي قطعه سراميكي حساس به فشار وارد ميشود و در اثر اين فشار مخزن مركب تحت تاثير قرار ميگيرد و به همين علت مقداري از مركب از دهانه نازل به بيرون پرتاب ميشود.
جوهر افشان ترمال
در اين جوهر افشان ها صفر و يك بصورت سيگنال الكتريكي به يك قطعه الكترونيكي داده ميشود. در اثر اين سيگنال قطعه داغ مي شود و در اثر همين حرارت حباب توليد ميشود و مقداري از فضاي مخزن را اشغال ميكند.
مركب در اثر افزايش حجم توسط حباب ، مقداري از دهانه نازل به بيرون پرتاب ميكند .
حال كارخانه هاي توليد كننده دستگاه هاي جوهر افشان براي توليد با كيفيت و سريع امكاناتي به ماشين ها اضافه ميكند.
به عنوان مثال زماني تعداد رنگ در اين دستگاهها فقط ۴ رنگ اصلي بود ولي هم اكنون بعضي از آنها شش و يا هشت رنگ هستند.رنگ هاي مكمل براي توليد تن هاي بيشتري از رنگ ها وجود دارند.
همچنين دقت ذرات توليد شه بقدري ريز شده است كه با جوهر افشان ها ميتوان نهايت كيفيت چاپ را دريافت كرد.
كاربرد پرينترهاي جوهر افشان
جوهر افشان ها در دونوع كاربردي متداول تعريف ميشوند:
Indoor : مخصوص فضاهاي بسته و داخل سالني مي باشد.
Outdoor: براي فضاهاي خارجي يا بهتر بگوييم تيليغات محيطي طراحي شده اند.
به همان نسبت مواد چاپ شونده هر كدام متفاوت هستند. به عنوان مثال بنرها و يا مشها (نوع چسب دار) براي تابلوهاي مغازه و يا نصب روي اتوبوس هستند.
تنوع دستگاه هاي جوهرافشان بقدري زياد است كه بررسي جداگانه هركدام خود مجموعه ديگري را ميطلبد.به عنوان مثال چاپ برروي محصول توليد شده بصورت انلاي خود شامل انواع دستگا ها با كاربرد هاي متنوع است.
همچنين چاپ عكس ، چاپ برروي پارچه ، چاپ بر روي فلز ، چاپ برروي چوب ، چاپ برروي پلاستيك ، چاپ برروي لاستيك و ... ميتوانند از موارد چاپ ديجيتال باشند .
تقريبا ميتوان گفت كه محدوديت چاپ برروي سطوح مختلف با مواد مختلف در سايه چاپ ديجيتال برداشته شده است.
از نمونه هاي بسيار پركاربرد روش جوهر افشان در صنايع توليدي، به صورت دستگا ه هاي كد زن براي مصارفي نطير درج تاريخ ، توليد و انقضا محصول،شماره زني و ساير علامات و اطلاعاتي است كه نياز است روي محصولات متنوع درج شود.
تاريخچه چاپ ديجيتال
۱۹۴۶ اولين كامپيوتر ديجيتال به نام انياك
۱۹۵۹ اولين پلاتر ديجيتال براي چاپ تصاوير كامپيوتري
۱۹۶۵ نمايش تصاوير ديجيتال به عنوان اثر هنري
۱۹۷۳ اولين نرم افزار Painting توسط زيراكس
۱۹۷۷ برنامه اولين چاپگر جوهر افشان و به روش pizoelectirc با دقت ۳۰۰ dpi
۱۹۸۱ ارايه اولين كامپيوتر شخصي توسط IBM
۱۹۸۱ ارائه چاپگرهاي bubble jet توسط كانن با دقت ۳۰۰ dpi
۱۹۸۴ ارئه كامپيوترهاي Mac و چاپگرهاي حرارتي جوهر افشان hp
۱۹۸۵ اولين ماشين چاپ ديجيتال براي چاپ عكس مطرح شد
۱۹۸۷ چاپگرهاي IRIS براي پروف ارائه شد قبل لز آن در سال ۱۹۸۰ شركت ۳M ماشين پروف داراي ساب را ارائه كرده بود.
۱۹۹۰ ارائه نرم افزار فتوشاپ و ارئه سيستم MACH PRINT در دروپا
۱۹۹۱ و ۹۰ برگزاري نمايشگاه هاي چاپ ديجيتال و ارئه واژه ژيكله
در سال ۱۹۹۳ شركت INDIGO دستگاه چاپ خود را وارد بازار كرد.
چند ماه بعد شركت XIKON با همكاري AGFA در نمايشگاه IPEX93 دستگاه چاپ ديجيتال CHOROMAPRESS را معرفي نمود.
۱۹۹۴ ارائه چاپگرهاي STYLUS COLOR توسط اپسون
۱۹۹۸ ارائه چاپگرهاي ۶ رنگ ROLAND و لارج فرمت و شركت هايدلبرگ ماشين چاپ DI-46 را وارد بازار كرد
۲۰۰۱ افتتاح موزه هنر ديجيتال در آمريكا
۲۰۰۲ ارائه چاپگرهاي جوهر افشان با مخازن جوهر پيش از ۴ رنگ و ارائه چاپگرهاي با فرمت بزرگ به صورت تجاري
در سال هاي بعد روش جديدي وارد بازار نشد ولي قابليت و كيفيت دستگاه ها رشد و ارتقا قابليت ها هستيم.
تفاوتهاي اساسي چاپ ديجيتال با ساير روشهاي چاپ
چاپ ديجيتال با ساير روشهاي چاپ مثل چاپ آفست و يا لتر پرس داراي تفاوت اساسي است.برخي از اين تفاوتها به شرح زير است:
۱- به دليل حذف مراحل پيش از چاپ شامل ليتوگرافي، فرايند چاپ ديجيتال كوتاه تر است
۲- در چاپ ديجيتال هزينه چاپ به تعداد نسخههاي چاپي ارتباطي ندارد و براي هر برگ چاپ شده مقدار ثابتي است
۳- در اين روش ميزان مواد باطله شامل كاغذ و مواد شيميايي كمتر است چون نيازي به رسيدن به رنگ و يا تنظيمات حين چاپ وجود ندارد
۴- چاپ ديجيتال در هر دور چاپ مي تواند تصوير و متن متفاوتي را چاپ كند چون در اين روش از پليت استفاده نميشود.