چاپ و تبليغات بهرنگ

چاپگر جوهرافشان

چاپگر جوهرافشان يكي از لوازم جانبي كامپيوتر است كه جوهر را بر روي كاغذ اسپري كرده و يك كپي كاغذي از متن و تصوير به وجود مي‌آورد. يك چاپگر جوهرافشان معمولي مي‌تواند كپي‌هايي با رزولوشن حداقل ۳۰۰ نقطه بر اينچ (dpi) را ايجاد كند. تعدادي از چاپگرهاي جوهرافشان مي‌توانند كپي‌هاي رنگي با ۶۰۰ dpi و بيشتر نيز بگيرند. بسياري از مدل‌ها از كاركردهاي ديگري نظير اسكن، فتوكپي و دستگاه دورنگار نيز بهره مي‌گيرند و به اصطلاح يك دستگاه چندمنظوره را عرضه مي‌كنند.

در مكانيزم چاپ جوهرافشان، هد چاپگر داراي تعدادي نازل كوچك است كه جت نيز ناميده مي‌شوند. وقتي كه كاغذ از زير هد چاپگر عبور مي‌كند، نازل‌ها جوهر را بر روي آن اسپري مي‌كنند و تصاوير و كركترها را به وجود مي‌آورند. چاپگر جوهرافشان مي‌تواند بسته به ماهيت فايل، بين ۱۰۰ تا چند هزار برگ را چاپ كند و سپس بايد كارتريج جوهر آن را تعويض كنيد. معمولاً يك كارتريج جوهر سياه و يك كارتريج رنگي وجود دارد كه حاوي جوهر رنگ‌هاي اصلي (آبي، قرمز و زرد) مي‌باشد. تعدادي از چاپگرهاي جوهرافشان از يك كارتريج كه حاوي رنگ‌هاي قرمز، زرد، آبي و مشكي استفاده مي‌كنند. تعداد كمي از مدل‌ها هم هستند كه براي هر يك از رنگ‌هاي اصلي كارتريج جداگانه‌اي دارند و يك كارتريج هم براي جوهر مشكي در دلشان جا گرفته است.

مزيت اصلي چاپگرهاي جوهرافشان اين است كه اكثر آن‌ها ارزان هستند. چاپگرهاي جوهرافشان غالباً در فروشگاه‌هاي كامپيوتر در كنار كامپيوترهاي شخصي و به عنوان يك وسيله‌ي جانبي فروخته مي‌شوند. حتي ارزان‌ترين چاپگر جوهرافشان نيز مي‌تواند بسياري از نيازهاي كاربران عادي را برطرف نمايد. چاپگرهاي جوهرافشان رده‌بالا مي‌توانند تصاوير ديجيتال را بر روي كاغذ مخصوص چاپ كنند و البته كيفيتي دارند كه تنه به تنه‌ي عكس‌هاي مات يا براق حرفه‌اي مي‌زند. يكي ديگر از مزاياي چاپگرهاي جوهرافشان، وزن سبك و توان قراردادن ساده‌‌ي آن‌ها در كنار يك كامپيوتر روميزي است. بسياري از مدل‌هاي اين چاپگرها به راحتي قابل حمل بوده و فروشندگان دوره‌گرد كه به شهرهاي مختلف مسافرت مي‌كنند، فقط به همين دليل از آن‌ها بهره مي‌گيرند.

كپي كه از چاپگر جوهرافشان گرفته مي‌شود، نياز به اندكي زمان دارد تا خشك شود. زمان خشك‌شدن كافي براي مواردي كه نواحي بزرگ سياه يا رنگي دارند، از اهميت بيشتري برخوردار است. چاپگرهاي جوهرافشان نياز به كاغذ غيرمتخلخل دارند. در صورت استفاده از كاغذ باند كه حاوي نخ يا ساير بافت‌ها مي‌باشد، امكان دارد جوهر روي كاغذ پخش شود. كاغذي كه به صورت ويژه براي چاپگر جوهرافشان ساخته شده، سنگين‌تر از كاغذ چاپگرهاي ليزري يا فتوكپي‌ها مي‌باشد (۲۴ پوند در تقابل با ۲۰ پوند)، درخشندگي بيشتري دارد (سفيدتر است) و به‌نوعي گران‌تر هم است. يكي ديگر از محدوديت‌هاي اين چاپگرها، كندبودن نسبي آن‌هاست و اين‌كه براي كار با حجم زياد ساخته نشده‌اند. شايد هزينه‌ي اوليه براي يك چاپگر جوهرافشان بسيار پايين باشد، اما هزينه‌ي عملياتي آن نسبت به چاپگر ليزري بالاتر است. زماني كه نياز است صدها كپي در روز يا هزاران كپي را در هفته انجام دهيد، بهتر است كه به سراغ يك چاپگر ليزري مناسب برويد.

در اين نوع چاپگرها از يك كارتريج بعنوان منبع رنگ استفاده ميكنند. اين كارتريج بر روي صفحه‌اي كه قرار است روي آن عمل چاپ انجام شود حركت مي‌كند و جوهر از نازل‌هاي بسيار ريز آن بر روي صفحه ميريزد و عمل چاپ انجام مي شود.

چاپگرهاي جوهرافشان از اواسط دهه ۱۹۸۰ مطرح و به سرعت متداول گرديدند. شايد يكي از مهمترين دلايل رشد سريع اين نوع از چاپگرها قيمت مناسب آنها نسبت به كيفيت و كارايي آنان باشد. چاپگرهاي جوهرافشان همانگونه كه از نام آنان مشخص است، داراي افشانك هاي بسيار كوچكي مي باشند كه براي ايجاد تصاوير، قطرات بسيار كوچكي از جوهر را بر روي كاغذ مي‌پاشد.. بدين منظور از روشهاي متفاوتي استفاده مي گردد . در برخي از چاپگرهاي جوهرافشان نظير Canon’s Bubble Jet از جوهر داغ شده و در برخي نمونه هاي ديگر نظير Epson’s Stylus از هدهاي چاپ پيزو الكتريك استفاده مي گردد. اين چاپگرها معمولاً ساختار پيچيده اي ندارند و تقريباً همه انواع آنها داراي يك مكانيسم هد چاپ، حركت دادن هد و اجزاي حركت كاغذ است. اين چاپگرها اصولاً جوهر را از ميان يكسري مجراي بسيار ريز خارج كرده و روي كاغذ منتقل مي كنند. فرايند انتقال جوهر را با روش هاي مكانيكي و يا مبتني بر گرما انجام مي‌دهند. در چاپگرهايي كه از روش گرمايي استفاده مي‌كنند يكسري مقاومت ريز در انتهاي هر كدام از مجراهاي انتقال جوهر قرار مي‌دهند. اين مقاومت ها جوهر موجود در لوله را تحريك كرده و يك حباب بسيار ريز هوا را ايجاد مي كنند كه قطره اي كوچك از جوهر را به بيرون هدايت مي‌كند. چاپگرهايي كه به صورت مكانيكي عمل مي‌كنند نيز همين كار را انجام مي‌دهند اما به وسيله نيرويي كه هد بر جوهر وارد مي‌كند.

چاپگر جوهرافشان از بخش هاي هد ، كلاهك پمپ، پمپ، حامل هد ، كاست كاغذ، برد تغذيه و برد اصلي تشكيل شده است .

هد

هد كه مهمترين اِلِمان در يك چاپگر جوهرافشان محسوب مي شود، داراي مجموعه اي از افشانك ها بوده كه قطرات بسيار ريز جوهر را بر روي كاغذ پخش مي كنند

كارتريج يك چاپگر جوهرافشان

جوهر در جعبه هاي مخصوصي نگهداري مي‌شود كه Ink cartridge نام دارند. در بيشتر چاپگرهاي جوهرافشان امروزي چهار مورد از اين كارتريج ها وجود دارد كه هر كدام يكي از سه رنگ اصلي قرمز و سبز و آبي و يكي نيز رنگ سياه را نگه مي‌دارد. دليل وجود يك رنگ سياه جداگانه اين است كه حتي چاپگرهاي رنگي هم غالباً از رنگ سياه بيشتر از رنگ‌هاي ديگر استفاده مي كنند. بعضي از انواع چاپگرهاي جوهرپاش نيز وجود دارند كه فقط يك كاتريج با هر سه رنگ دارند

سيستم حركت هد

يك موتور stepper باعث حركت سيستم هد ( هد چاپ و كارتريج هاي مربوطه ) در طول كاغذ مي گردد. برخي از چاپگرها داراي يك نوع خاص موتور براي پارك نمودن سيستم هد در زمان عدم استفاده از چاپگر مي باشند. بدين ترتيب سيستم هد پس از پارك شدن، بصورت تصادفي حركت نخواهند كرد . دستگاه هد، از طريق يك تسمه به موتور Stepper متصل مي گردد كه با حركت دادن تسمه توسط موتور سيستم هد نيز حركت مي كند.اين مكانيزم درست مانند آن چيزي است كه در چاپگرهاي سوزني اتفاق مي افتد.

كلاهك پمپ

وظيفه كلاهك پمپ جلوگيري از خشك شدن نازل هاي هد و همچنين عمل clean كردن هد مي‌باشد. كه براي Clean كردن هد ۴ نوع پاك كردن وجود دارد كه يك حالت Normal Cleaning و دو حالت Forced Cleaning است كه يكي از آنها مخصوص مقادير زياد جوهر مي‌باشد. و حالت سوم open cleaning است كه بسيار سريع صورت مي‌گيرد. ميله تثبيت كننده : سيستم هد، از يك ميله تثبيت كننده به منظور اطمينان از ثبات و استحكام هد در زمان حركت، استفاده مي نمايد. دستگاه تغذيه كاغذ : اين دستگاه همانند چاپگرهاي سوزني از سه بخش مجزاي سيني، غلطك ها و موتور حركتي تشكيل شده است. اغلب چاپگرهاي جوهرافشان داراي يك سيني به منظور قرار دادن كاغذ مي باشند اما برخي ديگر از چاپگرها از يك Feeder استفاده مي نمايند. با استفاده از مجموعه اي غلتك، كاغذ هاي موجود در سيني و يا Feeder به داخل چاپگر هدايت مي شوند تا هد عمل چاپ را بر روي آنها انجام دهد. موتور و سيستم مكانيكي تغذيه كاغذ غلتك ها را به منظور حركت كاغذ به ميزان موردنياز، به حركت در مي آورند

منبع تغذيه

چاپگرهاي جوهرافشان درست همانند چاپگرهاي سوزني داراي يك منبع تغذيه برق سوييچينگ براي خود مي باشند كه ساختار آن همانند ساختار منابع تغذيه چاپگرهاي سوزني است و تنها تفاوت آنه در تامين ولتاژهاي مورد نياز براي كار چاپگرها خصوصا در قسمت عملكرد هد آنهاست.

برد اصلي

برد اصلي كه در واقع مدار كنترل عمليات چاپ مي باشد تمام عناصر مكانيكي موجود در چاپگر را كنترل كرده و از اين طريق اطلاعات واصله از كامپيوتر را بر صفحه كاغذ چاپ مي كند.اين قسمت توسط پورت به كامپيوتر متصل است كه در اين ميان پورت موازي همچنان از متداولترين روش هاي ارتباط محسوب مي شود . چاپگرهاي جديد، از پورت USB نيز استفاده مي نمايند. برخي از چاپگرها نيز ممكن است از طريق پورت سريال و يا پورت SCSI به كامپيوتر متصل گردند.

سنسورها

اين چاپگرها از سنسورهاي حس كاغذ PE، سنسور كاست كاغذ ASF، سنسور مخزن جوهر CSIC، سنسور حرارتي هد Thermostat، PF Motor Encoder و CR Motor Encoder تشكيل شده است. همانگونه كه مشخص است سنسورها درست مانند سنسورهاي چاپگرهاي سوزني مي باشند و همان وظايف را انجام مي دهند فقط با اين تفاوت كه در اينجا براي اطمينان از موجود بودن جوهر براي چاپ بايد ميزان آن توسط يك سنسور اندازه گيري شود.

عمليات چاپگر جوهر افشان چگونه است؟

پس از فعال نمودن گزينه چاپ در نرم افزارهاي مربوطه، با ارسال اطلاعات به چاپگر عمليات چاپ انجام مي شود كه مراحل آن به شرح زير است :

درمرحله اول اطلاعات مورد نظر از طريق نرم افزار مربوطه براي درايور چاپگر ارسال مي گردد. درايور، اطلاعات دريافتي را بگونه اي ترجمه خواهد كرد كه براي چاپگر قابل فهم باشند. در اين مرحله درايور بررسي خواهد كرد كه آيا چاپگر براي عمليات چاپ آماده است يا نه.سپس اطلاعات مورد نظر توسط درايور از طريق پورت مربوطه در اختيار چاپگر قرار داده مي شود.

درمرحله دوم چاپگر اطلاعات ارسال شده توسط كامپيوتر را دريافت و بخشي از آنها را در يك بافر ذخيره مي نمايد. اندازه حافظه فوق مي تواند محدوده اي از ۵۱۲ كيلوبايت تا ۱۶ مگابايت را شامل گردد. محدوده فوق بستگي به نوع چاپگر دارد.بديهي است هر اندازه كه ميزان بافر فوق زياد باشد، امكان استقرار چندين سند براي چاپ فراهم خواهد شد.

درمرحله سوم مدار كنترل كننده با فعال كردن موتور stepper به منظور تغذيه كاغذ، كاغذ را تا محل استقرار مناسب براي چاپ هدايت مي كند. در اين مرحله غلتك ها بحركت در آمده و يك كاغذ از مخزن مربوطه ( سيني ) درون چاپگر و به سرخط شروع چاپ كشانده مي شود.

درمرحله چهارم پس از تغذيه كاغذ و استقرار آن در محل مربوطه، موتور stepper با استفاده از تسمه مربوطه باعث حركت دستگاه هد در طول صفحه مي شود. حركت گام به گام موتور stepper باعث تزريق جوهر از طريق افشانك هاي مربوطه در طول كاغذ مي گردد. در هر ايستگاه تزريق، قطرات متعددي بر روي كاغذ قرار مي گيرد. در انتهاي هرفاز، كاغذ به ميزان بسيار اندكي ( كسري از يك اينچ ) بسمت جلو كشانده مي شود. فرآيند فوق تا تكميل چاپ تمام صفحه تكرار خواهد شد.

چاپگرهاي جوهرافشان از تكنولوژي هاي متفاوتي براي ايجاد قطرات ( ذرات ) جوهر استفاده مي نمايند.

حباب حرارتي

تكنولوژي فوق توسط شركت هاي " كانن" و " هيولت پاكارد" ارائه شده است . در يك چاپگر حرارتي جوهرافشان، ترانزيستورهاي خاصي باعث ايجاد حرارت مي گردند، در ادامه حرارت فوق باعث تبخير جوهر شده تا حباب مورد نظر ايجاد گردد. همزمان با گسترش حباب، مقداري از جوهر از افشانك ها خارج و بر روي كاغذ مي ريزد. زمانيكه حباب پخش گرديد ، يك خلا ايجاد تا باعث ممانعت از نشت بيشتر جوهر مي گردد. چاپگرهائي از اين نوع داراي ۳۰۰ تا ۶۰۰ افشانك ريز بوده و تمام آنها بصورت همزمان قطراتي را بر روي سطح كاغذ قرار خواهند داد.

جريان الكتريسته در اثر فشار

تكنولوژي فوق توسط شركت " اپسون " ارائه شده است . در اين تكنولوژي از كريستال هاي فشاري استفاده مي گردد. براي هر افشانك از يك كريستال استفاده مي گردد.( در پشت مخزن جوهر ) . كريستال همزمان با دريافت يك شارژ الكتريكي ضعيف، باعث ايجاد ارتعاش در مخزن جوهر شده و همين امر باعث مي گردد مقدار اندكي جوهر از افشانك خارج گردد. زمانيكه ارتعاش خاتمه يافت، ارسال جوهر از طريق افشانك ها متوقف خواهد شد. مدت زمان تكميل چاپ يك صفحه، در چاپگرها متفاوت است . از واحدي با نام PPM )تعداد صفحه در دقيقه ) براي مشخص نمودن تعداد صفحات قابل چاپ در چاپگرها استفاده مي گردد. مقدار فوق كاملا متغير بوده و به عوامل متفاوتي از جمله نوع چاپگر و سياه سفيد يا رنگي بودن و حجم چاپ در يك صفحه بستگي خواهد داشت . درمرحله پنجم پس از اتمام عمليات چاپ، هد چاپگر به منظور ممانعت در مقابل حركات تصادفي وآسيب هاي احتمالي پارك مي گردد. در صورتيكه چاپگر براي مدت زماني بيكار باشد، بصورت خودكار عمليات پاكسازي هد انجام خواهد شد. پس از اتمام عمليات فوق كه Clean Cycle نيز ناميده مي شود، چاپگر آماده چاپ درخواست هاي جديد خواهد شد.

انواع جوهر ونصب آنها

جوهرهاي جديد به چند دسته تقسيم مي‌شوند :

1. يك دسته جوهرهاي Dura rite هستند. عملكرد آنها روي كاغذ ساده خوب است و وضوح بالاي رنگ، برجستگي، مقاومت ۸۰ ساله در برابر نور و مقاومت در برابر آب از ويژگي‌هاي آنها است. ولي مشخصات بالا براي كاغذهاي ساده بيان شده و در همه انواع كاغذها جواب نمي‌دهد.
2. نوع ديگر جوهر، جوهرهاي ultra chrome هستند كه ويژگي هايي چون آشكار شدن بهتر رنگ براي انواع مختلف كاغذ، مقاومت در برابر نور و آب، محدوده رنگ بزرگتري دارند و داوم و پايداري زياد روي كاغذهاي مختلف را دارند كه به همين دليل به عنوان بهترين جوهر شناخته مي‌شوند.

در جوهرهاي چاپگرهاي اپسون يك تراشه بر روي كارتريج قرار داده مي‌شود كه نمايشگر ميزان جوهر موجود در مخزن است تا از انواع تقلب جلوگيري شود. در هنگام نصب جوهر بايد به تاريخ مصرف آن توجه كرد و همچنين پس از نصب، براي هر كارتريج ۶ ماه مهلت استفاده وجود دارد. ظرفيت پرينت براي كارتريج مشكي پرينت PHOTO 1290S، ۵۶۰ برگ با ۵ درصد پوشش در A4 است و براي كارتريج رنگي ۳۳۰ برگ چاپ با ۵ درصد پوشش در A4 مي‌باشد و براي چاپ عكس ۳۰ تا ۳۵ برگ پر از جوهر را مي‌توان با آن پرينت گرفت.

ويژگيهاي چاپ جوهرافشان:

- نقاط ( ذرات ) بسيار كوچك مي باشند. ضخامت قطر اين نقاط بين ۵۰ تا ۶۰ ميكرون است ( از موي انسان­كوچك تر، ۷۰ ميكرون )

• نقاط با دقت بالاي ۷۲۰ * ۱۴۴۰Dpi ، در كنار يكديگر قرار گرفته اند.
• نقاط مي توانند داراي رنگ هاي متفاوت بوده كه از تركيب آنها تصاوير با كيفيت بالا بوجود مي آيد.

كاربرد پرينترهاي جوهر افشان

جوهر افشان ها در دونوع كاربردي متداول تعريف ميشوند:
Indoor : مخصوص فضاهاي بسته و داخل سالني مي باشد.
Outdoor: براي فضاهاي خارجي يا بهتر بگوييم تيليغات محيطي طراحي شده اند.
به همان نسبت مواد چاپ شونده هر كدام متفاوت هستند. به عنوان مثال بنرها و يا مشها (نوع چسب دار) براي تابلوهاي مغازه و يا نصب روي اتوبوس هستند.
تنوع دستگاه هاي جوهرافشان بقدري زياد است كه بررسي جداگانه هركدام خود مجموعه ديگري را ميطلبد.به عنوان مثال چاپ برروي محصول توليد شده بصورت انلاي خود شامل انواع دستگا ها با كاربرد هاي متنوع است.
همچنين چاپ عكس ، چاپ برروي پارچه ، چاپ بر روي فلز ، چاپ برروي چوب ، چاپ برروي پلاستيك ، چاپ برروي لاستيك و ... ميتوانند از موارد چاپ ديجيتال باشند .
تقريبا ميتوان گفت كه محدوديت چاپ برروي سطوح مختلف با مواد مختلف در سايه چاپ ديجيتال برداشته شده است.

از نمونه هاي بسيار پركاربرد روش جوهر افشان در صنايع توليدي، به صورت دستگا ه هاي كد زن براي مصارفي نطير درج تاريخ ، توليد و انقضا محصول،شماره زني و ساير علامات و اطلاعاتي است كه نياز است روي محصولات متنوع درج شود.

منبع : گروه چاپ و تبليغات بهرنگ

نويسنده: محمد فيض آبادي فراهاني

چاپگر جوهرافشان

چاپگر جوهرافشان يكي از لوازم جانبي كامپيوتر است كه جوهر را بر روي كاغذ اسپري كرده و يك كپي كاغذي از متن و تصوير به وجود مي‌آورد. يك چاپگر جوهرافشان معمولي مي‌تواند كپي‌هايي با رزولوشن حداقل ۳۰۰ نقطه بر اينچ (dpi) را ايجاد كند. تعدادي از چاپگرهاي جوهرافشان مي‌توانند كپي‌هاي رنگي با ۶۰۰ dpi و بيشتر نيز بگيرند. بسياري از مدل‌ها از كاركردهاي ديگري نظير اسكن، فتوكپي و دستگاه دورنگار نيز بهره مي‌گيرند و به اصطلاح يك دستگاه چندمنظوره را عرضه مي‌كنند.

در مكانيزم چاپ جوهرافشان، هد چاپگر داراي تعدادي نازل كوچك است كه جت نيز ناميده مي‌شوند. وقتي كه كاغذ از زير هد چاپگر عبور مي‌كند، نازل‌ها جوهر را بر روي آن اسپري مي‌كنند و تصاوير و كركترها را به وجود مي‌آورند. چاپگر جوهرافشان مي‌تواند بسته به ماهيت فايل، بين ۱۰۰ تا چند هزار برگ را چاپ كند و سپس بايد كارتريج جوهر آن را تعويض كنيد. معمولاً يك كارتريج جوهر سياه و يك كارتريج رنگي وجود دارد كه حاوي جوهر رنگ‌هاي اصلي (آبي، قرمز و زرد) مي‌باشد. تعدادي از چاپگرهاي جوهرافشان از يك كارتريج كه حاوي رنگ‌هاي قرمز، زرد، آبي و مشكي استفاده مي‌كنند. تعداد كمي از مدل‌ها هم هستند كه براي هر يك از رنگ‌هاي اصلي كارتريج جداگانه‌اي دارند و يك كارتريج هم براي جوهر مشكي در دلشان جا گرفته است.

مزيت اصلي چاپگرهاي جوهرافشان اين است كه اكثر آن‌ها ارزان هستند. چاپگرهاي جوهرافشان غالباً در فروشگاه‌هاي كامپيوتر در كنار كامپيوترهاي شخصي و به عنوان يك وسيله‌ي جانبي فروخته مي‌شوند. حتي ارزان‌ترين چاپگر جوهرافشان نيز مي‌تواند بسياري از نيازهاي كاربران عادي را برطرف نمايد. چاپگرهاي جوهرافشان رده‌بالا مي‌توانند تصاوير ديجيتال را بر روي كاغذ مخصوص چاپ كنند و البته كيفيتي دارند كه تنه به تنه‌ي عكس‌هاي مات يا براق حرفه‌اي مي‌زند. يكي ديگر از مزاياي چاپگرهاي جوهرافشان، وزن سبك و توان قراردادن ساده‌‌ي آن‌ها در كنار يك كامپيوتر روميزي است. بسياري از مدل‌هاي اين چاپگرها به راحتي قابل حمل بوده و فروشندگان دوره‌گرد كه به شهرهاي مختلف مسافرت مي‌كنند، فقط به همين دليل از آن‌ها بهره مي‌گيرند.

كپي كه از چاپگر جوهرافشان گرفته مي‌شود، نياز به اندكي زمان دارد تا خشك شود. زمان خشك‌شدن كافي براي مواردي كه نواحي بزرگ سياه يا رنگي دارند، از اهميت بيشتري برخوردار است. چاپگرهاي جوهرافشان نياز به كاغذ غيرمتخلخل دارند. در صورت استفاده از كاغذ باند كه حاوي نخ يا ساير بافت‌ها مي‌باشد، امكان دارد جوهر روي كاغذ پخش شود. كاغذي كه به صورت ويژه براي چاپگر جوهرافشان ساخته شده، سنگين‌تر از كاغذ چاپگرهاي ليزري يا فتوكپي‌ها مي‌باشد (۲۴ پوند در تقابل با ۲۰ پوند)، درخشندگي بيشتري دارد (سفيدتر است) و به‌نوعي گران‌تر هم است. يكي ديگر از محدوديت‌هاي اين چاپگرها، كندبودن نسبي آن‌هاست و اين‌كه براي كار با حجم زياد ساخته نشده‌اند. شايد هزينه‌ي اوليه براي يك چاپگر جوهرافشان بسيار پايين باشد، اما هزينه‌ي عملياتي آن نسبت به چاپگر ليزري بالاتر است. زماني كه نياز است صدها كپي در روز يا هزاران كپي را در هفته انجام دهيد، بهتر است كه به سراغ يك چاپگر ليزري مناسب برويد.

در اين نوع چاپگرها از يك كارتريج بعنوان منبع رنگ استفاده ميكنند. اين كارتريج بر روي صفحه‌اي كه قرار است روي آن عمل چاپ انجام شود حركت مي‌كند و جوهر از نازل‌هاي بسيار ريز آن بر روي صفحه ميريزد و عمل چاپ انجام مي شود.

چاپگرهاي جوهرافشان از اواسط دهه ۱۹۸۰ مطرح و به سرعت متداول گرديدند. شايد يكي از مهمترين دلايل رشد سريع اين نوع از چاپگرها قيمت مناسب آنها نسبت به كيفيت و كارايي آنان باشد. چاپگرهاي جوهرافشان همانگونه كه از نام آنان مشخص است، داراي افشانك هاي بسيار كوچكي مي باشند كه براي ايجاد تصاوير، قطرات بسيار كوچكي از جوهر را بر روي كاغذ مي‌پاشد.. بدين منظور از روشهاي متفاوتي استفاده مي گردد . در برخي از چاپگرهاي جوهرافشان نظير Canon’s Bubble Jet از جوهر داغ شده و در برخي نمونه هاي ديگر نظير Epson’s Stylus از هدهاي چاپ پيزو الكتريك استفاده مي گردد. اين چاپگرها معمولاً ساختار پيچيده اي ندارند و تقريباً همه انواع آنها داراي يك مكانيسم هد چاپ، حركت دادن هد و اجزاي حركت كاغذ است. اين چاپگرها اصولاً جوهر را از ميان يكسري مجراي بسيار ريز خارج كرده و روي كاغذ منتقل مي كنند. فرايند انتقال جوهر را با روش هاي مكانيكي و يا مبتني بر گرما انجام مي‌دهند. در چاپگرهايي كه از روش گرمايي استفاده مي‌كنند يكسري مقاومت ريز در انتهاي هر كدام از مجراهاي انتقال جوهر قرار مي‌دهند. اين مقاومت ها جوهر موجود در لوله را تحريك كرده و يك حباب بسيار ريز هوا را ايجاد مي كنند كه قطره اي كوچك از جوهر را به بيرون هدايت مي‌كند. چاپگرهايي كه به صورت مكانيكي عمل مي‌كنند نيز همين كار را انجام مي‌دهند اما به وسيله نيرويي كه هد بر جوهر وارد مي‌كند.

چاپگر جوهرافشان از بخش هاي هد ، كلاهك پمپ، پمپ، حامل هد ، كاست كاغذ، برد تغذيه و برد اصلي تشكيل شده است .

هد

هد كه مهمترين اِلِمان در يك چاپگر جوهرافشان محسوب مي شود، داراي مجموعه اي از افشانك ها بوده كه قطرات بسيار ريز جوهر را بر روي كاغذ پخش مي كنند

كارتريج يك چاپگر جوهرافشان

جوهر در جعبه هاي مخصوصي نگهداري مي‌شود كه Ink cartridge نام دارند. در بيشتر چاپگرهاي جوهرافشان امروزي چهار مورد از اين كارتريج ها وجود دارد كه هر كدام يكي از سه رنگ اصلي قرمز و سبز و آبي و يكي نيز رنگ سياه را نگه مي‌دارد. دليل وجود يك رنگ سياه جداگانه اين است كه حتي چاپگرهاي رنگي هم غالباً از رنگ سياه بيشتر از رنگ‌هاي ديگر استفاده مي كنند. بعضي از انواع چاپگرهاي جوهرپاش نيز وجود دارند كه فقط يك كاتريج با هر سه رنگ دارند

سيستم حركت هد

يك موتور stepper باعث حركت سيستم هد ( هد چاپ و كارتريج هاي مربوطه ) در طول كاغذ مي گردد. برخي از چاپگرها داراي يك نوع خاص موتور براي پارك نمودن سيستم هد در زمان عدم استفاده از چاپگر مي باشند. بدين ترتيب سيستم هد پس از پارك شدن، بصورت تصادفي حركت نخواهند كرد . دستگاه هد، از طريق يك تسمه به موتور Stepper متصل مي گردد كه با حركت دادن تسمه توسط موتور سيستم هد نيز حركت مي كند.اين مكانيزم درست مانند آن چيزي است كه در چاپگرهاي سوزني اتفاق مي افتد.

كلاهك پمپ

وظيفه كلاهك پمپ جلوگيري از خشك شدن نازل هاي هد و همچنين عمل clean كردن هد مي‌باشد. كه براي Clean كردن هد ۴ نوع پاك كردن وجود دارد كه يك حالت Normal Cleaning و دو حالت Forced Cleaning است كه يكي از آنها مخصوص مقادير زياد جوهر مي‌باشد. و حالت سوم open cleaning است كه بسيار سريع صورت مي‌گيرد. ميله تثبيت كننده : سيستم هد، از يك ميله تثبيت كننده به منظور اطمينان از ثبات و استحكام هد در زمان حركت، استفاده مي نمايد. دستگاه تغذيه كاغذ : اين دستگاه همانند چاپگرهاي سوزني از سه بخش مجزاي سيني، غلطك ها و موتور حركتي تشكيل شده است. اغلب چاپگرهاي جوهرافشان داراي يك سيني به منظور قرار دادن كاغذ مي باشند اما برخي ديگر از چاپگرها از يك Feeder استفاده مي نمايند. با استفاده از مجموعه اي غلتك، كاغذ هاي موجود در سيني و يا Feeder به داخل چاپگر هدايت مي شوند تا هد عمل چاپ را بر روي آنها انجام دهد. موتور و سيستم مكانيكي تغذيه كاغذ غلتك ها را به منظور حركت كاغذ به ميزان موردنياز، به حركت در مي آورند

منبع تغذيه

چاپگرهاي جوهرافشان درست همانند چاپگرهاي سوزني داراي يك منبع تغذيه برق سوييچينگ براي خود مي باشند كه ساختار آن همانند ساختار منابع تغذيه چاپگرهاي سوزني است و تنها تفاوت آنه در تامين ولتاژهاي مورد نياز براي كار چاپگرها خصوصا در قسمت عملكرد هد آنهاست.

برد اصلي

برد اصلي كه در واقع مدار كنترل عمليات چاپ مي باشد تمام عناصر مكانيكي موجود در چاپگر را كنترل كرده و از اين طريق اطلاعات واصله از كامپيوتر را بر صفحه كاغذ چاپ مي كند.اين قسمت توسط پورت به كامپيوتر متصل است كه در اين ميان پورت موازي همچنان از متداولترين روش هاي ارتباط محسوب مي شود . چاپگرهاي جديد، از پورت USB نيز استفاده مي نمايند. برخي از چاپگرها نيز ممكن است از طريق پورت سريال و يا پورت SCSI به كامپيوتر متصل گردند.

سنسورها

اين چاپگرها از سنسورهاي حس كاغذ PE، سنسور كاست كاغذ ASF، سنسور مخزن جوهر CSIC، سنسور حرارتي هد Thermostat، PF Motor Encoder و CR Motor Encoder تشكيل شده است. همانگونه كه مشخص است سنسورها درست مانند سنسورهاي چاپگرهاي سوزني مي باشند و همان وظايف را انجام مي دهند فقط با اين تفاوت كه در اينجا براي اطمينان از موجود بودن جوهر براي چاپ بايد ميزان آن توسط يك سنسور اندازه گيري شود.

عمليات چاپگر جوهر افشان چگونه است؟

پس از فعال نمودن گزينه چاپ در نرم افزارهاي مربوطه، با ارسال اطلاعات به چاپگر عمليات چاپ انجام مي شود كه مراحل آن به شرح زير است :

درمرحله اول اطلاعات مورد نظر از طريق نرم افزار مربوطه براي درايور چاپگر ارسال مي گردد. درايور، اطلاعات دريافتي را بگونه اي ترجمه خواهد كرد كه براي چاپگر قابل فهم باشند. در اين مرحله درايور بررسي خواهد كرد كه آيا چاپگر براي عمليات چاپ آماده است يا نه.سپس اطلاعات مورد نظر توسط درايور از طريق پورت مربوطه در اختيار چاپگر قرار داده مي شود.

درمرحله دوم چاپگر اطلاعات ارسال شده توسط كامپيوتر را دريافت و بخشي از آنها را در يك بافر ذخيره مي نمايد. اندازه حافظه فوق مي تواند محدوده اي از ۵۱۲ كيلوبايت تا ۱۶ مگابايت را شامل گردد. محدوده فوق بستگي به نوع چاپگر دارد.بديهي است هر اندازه كه ميزان بافر فوق زياد باشد، امكان استقرار چندين سند براي چاپ فراهم خواهد شد.

درمرحله سوم مدار كنترل كننده با فعال كردن موتور stepper به منظور تغذيه كاغذ، كاغذ را تا محل استقرار مناسب براي چاپ هدايت مي كند. در اين مرحله غلتك ها بحركت در آمده و يك كاغذ از مخزن مربوطه ( سيني ) درون چاپگر و به سرخط شروع چاپ كشانده مي شود.

درمرحله چهارم پس از تغذيه كاغذ و استقرار آن در محل مربوطه، موتور stepper با استفاده از تسمه مربوطه باعث حركت دستگاه هد در طول صفحه مي شود. حركت گام به گام موتور stepper باعث تزريق جوهر از طريق افشانك هاي مربوطه در طول كاغذ مي گردد. در هر ايستگاه تزريق، قطرات متعددي بر روي كاغذ قرار مي گيرد. در انتهاي هرفاز، كاغذ به ميزان بسيار اندكي ( كسري از يك اينچ ) بسمت جلو كشانده مي شود. فرآيند فوق تا تكميل چاپ تمام صفحه تكرار خواهد شد.

چاپگرهاي جوهرافشان از تكنولوژي هاي متفاوتي براي ايجاد قطرات ( ذرات ) جوهر استفاده مي نمايند.

حباب حرارتي

تكنولوژي فوق توسط شركت هاي " كانن" و " هيولت پاكارد" ارائه شده است . در يك چاپگر حرارتي جوهرافشان، ترانزيستورهاي خاصي باعث ايجاد حرارت مي گردند، در ادامه حرارت فوق باعث تبخير جوهر شده تا حباب مورد نظر ايجاد گردد. همزمان با گسترش حباب، مقداري از جوهر از افشانك ها خارج و بر روي كاغذ مي ريزد. زمانيكه حباب پخش گرديد ، يك خلا ايجاد تا باعث ممانعت از نشت بيشتر جوهر مي گردد. چاپگرهائي از اين نوع داراي ۳۰۰ تا ۶۰۰ افشانك ريز بوده و تمام آنها بصورت همزمان قطراتي را بر روي سطح كاغذ قرار خواهند داد.

جريان الكتريسته در اثر فشار

تكنولوژي فوق توسط شركت " اپسون " ارائه شده است . در اين تكنولوژي از كريستال هاي فشاري استفاده مي گردد. براي هر افشانك از يك كريستال استفاده مي گردد.( در پشت مخزن جوهر ) . كريستال همزمان با دريافت يك شارژ الكتريكي ضعيف، باعث ايجاد ارتعاش در مخزن جوهر شده و همين امر باعث مي گردد مقدار اندكي جوهر از افشانك خارج گردد. زمانيكه ارتعاش خاتمه يافت، ارسال جوهر از طريق افشانك ها متوقف خواهد شد. مدت زمان تكميل چاپ يك صفحه، در چاپگرها متفاوت است . از واحدي با نام PPM )تعداد صفحه در دقيقه ) براي مشخص نمودن تعداد صفحات قابل چاپ در چاپگرها استفاده مي گردد. مقدار فوق كاملا متغير بوده و به عوامل متفاوتي از جمله نوع چاپگر و سياه سفيد يا رنگي بودن و حجم چاپ در يك صفحه بستگي خواهد داشت . درمرحله پنجم پس از اتمام عمليات چاپ، هد چاپگر به منظور ممانعت در مقابل حركات تصادفي وآسيب هاي احتمالي پارك مي گردد. در صورتيكه چاپگر براي مدت زماني بيكار باشد، بصورت خودكار عمليات پاكسازي هد انجام خواهد شد. پس از اتمام عمليات فوق كه Clean Cycle نيز ناميده مي شود، چاپگر آماده چاپ درخواست هاي جديد خواهد شد.

انواع جوهر ونصب آنها

جوهرهاي جديد به چند دسته تقسيم مي‌شوند :

1. يك دسته جوهرهاي Dura rite هستند. عملكرد آنها روي كاغذ ساده خوب است و وضوح بالاي رنگ، برجستگي، مقاومت ۸۰ ساله در برابر نور و مقاومت در برابر آب از ويژگي‌هاي آنها است. ولي مشخصات بالا براي كاغذهاي ساده بيان شده و در همه انواع كاغذها جواب نمي‌دهد.
2. نوع ديگر جوهر، جوهرهاي ultra chrome هستند كه ويژگي هايي چون آشكار شدن بهتر رنگ براي انواع مختلف كاغذ، مقاومت در برابر نور و آب، محدوده رنگ بزرگتري دارند و داوم و پايداري زياد روي كاغذهاي مختلف را دارند كه به همين دليل به عنوان بهترين جوهر شناخته مي‌شوند.

در جوهرهاي چاپگرهاي اپسون يك تراشه بر روي كارتريج قرار داده مي‌شود كه نمايشگر ميزان جوهر موجود در مخزن است تا از انواع تقلب جلوگيري شود. در هنگام نصب جوهر بايد به تاريخ مصرف آن توجه كرد و همچنين پس از نصب، براي هر كارتريج ۶ ماه مهلت استفاده وجود دارد. ظرفيت پرينت براي كارتريج مشكي پرينت PHOTO 1290S، ۵۶۰ برگ با ۵ درصد پوشش در A4 است و براي كارتريج رنگي ۳۳۰ برگ چاپ با ۵ درصد پوشش در A4 مي‌باشد و براي چاپ عكس ۳۰ تا ۳۵ برگ پر از جوهر را مي‌توان با آن پرينت گرفت.

ويژگيهاي چاپ جوهرافشان:

- نقاط ( ذرات ) بسيار كوچك مي باشند. ضخامت قطر اين نقاط بين ۵۰ تا ۶۰ ميكرون است ( از موي انسان­كوچك تر، ۷۰ ميكرون )

• نقاط با دقت بالاي ۷۲۰ * ۱۴۴۰Dpi ، در كنار يكديگر قرار گرفته اند.
• نقاط مي توانند داراي رنگ هاي متفاوت بوده كه از تركيب آنها تصاوير با كيفيت بالا بوجود مي آيد.

كاربرد پرينترهاي جوهر افشان

جوهر افشان ها در دونوع كاربردي متداول تعريف ميشوند:
Indoor : مخصوص فضاهاي بسته و داخل سالني مي باشد.
Outdoor: براي فضاهاي خارجي يا بهتر بگوييم تيليغات محيطي طراحي شده اند.
به همان نسبت مواد چاپ شونده هر كدام متفاوت هستند. به عنوان مثال بنرها و يا مشها (نوع چسب دار) براي تابلوهاي مغازه و يا نصب روي اتوبوس هستند.
تنوع دستگاه هاي جوهرافشان بقدري زياد است كه بررسي جداگانه هركدام خود مجموعه ديگري را ميطلبد.به عنوان مثال چاپ برروي محصول توليد شده بصورت انلاي خود شامل انواع دستگا ها با كاربرد هاي متنوع است.
همچنين چاپ عكس ، چاپ برروي پارچه ، چاپ بر روي فلز ، چاپ برروي چوب ، چاپ برروي پلاستيك ، چاپ برروي لاستيك و ... ميتوانند از موارد چاپ ديجيتال باشند .
تقريبا ميتوان گفت كه محدوديت چاپ برروي سطوح مختلف با مواد مختلف در سايه چاپ ديجيتال برداشته شده است.

از نمونه هاي بسيار پركاربرد روش جوهر افشان در صنايع توليدي، به صورت دستگا ه هاي كد زن براي مصارفي نطير درج تاريخ ، توليد و انقضا محصول،شماره زني و ساير علامات و اطلاعاتي است كه نياز است روي محصولات متنوع درج شود.

منبع : گروه چاپ و تبليغات بهرنگ

نويسنده: محمد فيض آبادي فراهاني